Doing Good Works Podcast
For this third season, the Unbossers Podcast takes on a new chapter: it becomes the Doing Good Works Podcast. The previous seasons remain available, but from now on we switch to Dutch. On our Unbossers YouTube Channel, you can still follow every episode with subtitles.
I, Nick Van Langendonck, will take you further along the journey from my book Doing Good Works. What does it mean to do good in the workplace? And how can we show that it truly works?
Guided by faith, hope, love, wisdom, justice, courage, and temperance, I sit down with ordinary people building extraordinary companies — honest, sharp, and inspiring.
Doing Good Works Podcast
Etion interviewt Nick over Het Goede Doen Wérkt.
In deze aflevering stelt community-bouwer Natalie Van Osselaer van Etion me vragen over Het Goede Doen Wérkt.
Ik deel mijn persoonlijke verhaal van tegenslag en groei, waarin ik de diepgaande inzichten ontdekte die nu centraal staan in mijn visie op de moderne bedrijfswereld. Ik vertel over mijn zoektocht die me leidde van Europa tot India en het Midden-Oosten, maar de grootste wijsheid vond ik verrassend genoeg in de eeuwenoude verhalen van de Bijbel.
In een tijd waarin concurrentie vaak wordt gezien als dé weg naar succes, daag ik de luisteraars uit om anders te kijken: hoe kunnen bedrijven floreren door het Goede doen als bedrijfsstrategie te omarmen?
Nederigheid is het enige tegengif voor giftigheid in onze bedrijven op alle niveaus, van leiders tot arbeiders en alles daartussen. Eigenlijk is dat een heel logische bedrijfsstrategie om met klanten samen te werken die waarderen. waarderen wat je doet. Maar soms als je te lang koning zijn, dan ben je minder kritisch voor jezelf en heb je een profite nodig.
SPEAKER_00:Welkom bij Openboek, de ETH podcast, waarin we ondernemers en professionals in contact brengen met inspirerende auteurs. Mijn naam is Nathalie van Osselaar, communitybouwer bij ETH, en vandaag duiken we in een boek dat niet alleen aanzet tot denken, maar ook tot actie. Mijn gast is Nick van Langendonk, ondernemer, changemaker, verbinder en auteur van Het Goede Doen werkt. In dit boek koppelt hij evenal de wijsheid aan de uitdagingen van de moderne bedrijfswereld. Mijn professioneel en persoonlijk dieptepunt, een zoektocht en reis rond de wereld, kwam hij tot een verrassende conclusie. De fundamenten van een toekomstbestendige, mensgerichte organisatie zijn al duizenden jaren oud en zaten verscholen in het oudste boek ter wereld. Nick neemt ons mee in een ontdekkingstocht naar betekenisvol ondernemen, leiderschap zonder ego en een bedrijfscultuur waarin samenwerking en verantwoordelijkheid centraal staan. Is het goede doen echt de enige strategie die werkt? Daar gaan we het vandaag over hebben. Welkom Niek, fijn dat je er bent. Hoe gaat het met jou vandaag?
SPEAKER_01:Eerst en vooral: wat een waanzinnig mooie radiostem. En twee, hoe het met mij gaat, ik ben blij om hier te zijn. Ik heb er zin in. Het is een bijzondere fase, want ik heb tien jaar gewerkt aan een kindje dat ik een paar maanden geleden op de wereld heb gezet. En het is voor mij ook wel nieuw om dan zo gecontacteerd te worden door mensen die het boek hebben gelezen. En met hen soms heel persoonlijke gesprekken te voeren. Dan voel ik een soort eer dat ze heel persoonlijke dingen met mij willen delen omwille van het boek. En anderzijds ook een bepaalde verantwoordelijkheid. Hoe reageer ik dan op die dingen die ze delen? Daarnaast ben ik natuurlijk bezig met een aantal uitdagende initiatieven. En die geven veel energie en die vragen veel energie.
SPEAKER_00:Oké, zo gaat dat meestal. Nick, wij kennen elkaar al even. En onze link is Jana Wid, al twintig jaar, een heel goede vriendin van mij, en jou schoones. Als ik haar zou vragen om jou in drie woorden te omschrijven, wat zou ze mij vertellen?
SPEAKER_01:Wel eerst en vooral shout-out to Jana. Zij is een van de mensen zonder wie het boek er niet gekomen zou geweest zijn. Ze heeft op cruciale momenten superbelangrijke tips gegeven. Dus ik wil haar via deze weg nog eens bedenken. Ik zal in de loop van ons gesprek nog wel een aantal andere mensen willen bedanken, denk ik. En ik heb ook een beetje vals gespeeld. Want ik heb Ana gevraagd. Hoe zouden mij beschrijven in drie woorden. En wat ze gezegd heeft, is ten eerste een verbinder. Ze deelden eigenlijk dat dat een woord is dat ze niet graag hoort, omdat het vandaag vaak misbruikt werd. Maar dat ik blijkbaar een van de mensen ben die verbindt om anderen te helpen en niet uit persoonlijk gewin. En het zou ook een talent zijn van mij, zegt ze. Dus dat was wel leuk om te horen. Sociaal krijg ik heel veel energie van met andere mensen om te gaan en met andere mensen te praten. Maar wat weinig mensen weten, is dat ik om te kunnen verbinden en sociaal te zijn, ook wel wat quality time voor mezelf. En graag op mezelf ben eigenlijk. Daar voel ik er nog even aan toe. En een doener. Ik ben iemand die de handen uit de mouwen steekt en getting things done. Wel dat je vals gespeeld, ben ik wel blij dat ik dat gedaan heb, want vond het eigenlijk een leuke vraag om aan mij schoon te stellen.
SPEAKER_00:Oké, snap ik. Nick, dat zijn hele mooie eigenschappen die Jana over jou meegeeft. Ik heb ook gelezen, gedreven dromen, soms naïef, maar toch ook wel best lastig om mee samen te werken. Hoe moeten we dat interpreteren?
SPEAKER_01:Op verschillende manieren. Om te beginnen ben ik iemand die grootse idealen nastreeft. Alles wat ik doe, staat in het teken van daar naartoe te gaan. En als ik dus vaststel dat een bepaald pad niet meer of niet langer de effectiefste weg is naar die grootse idealen, dan durf ik nogal abrupt het geweer van schouder wisselen. En als je dan samen met mij op pad zet, dan kan dat soms wel verschieden zijn. Ik heb ook een heel ambitieus moreel kompas. Dat wil zeggen dat ik heel streng ben voor mezelf, en dus ook voor anderen. En ik ben heel gevoelig voor mensen, inclusief mezelf, die niet doen wat ze zeggen. Ik ben ook een extreme doorzetter. En dat kan. Het nastreven van grote idealen, dat vraagt soms veel opoffering. En mensen die samenwerken met mij in bepaalde initiatieven, die onderschatten dat soms. En dan ben ik ook nog een. Ik ben heel gepassioneerd en dynamisch. En dat is vaak heel tof, heel warm, beetje zoals een vuur. Ik denk dat dat veel warmte geeft, maar je kunt die ook wel verbranden. A mijn passie, denk ik. Of dat heb ik toch al in het verleden een paar keer meegemaakt. Dus ik denk dat je dat zo moet interpreteren.
SPEAKER_00:Oké, en als we eerlijk zijn, heb je dan misschien zelf ook geen Messias component in je. Kijk naar je projectonbassing, dat is toch bijna een profetisch werk dat je wil doen.
SPEAKER_01:Dat is eigenlijk een heel grappige vraag. Nu, Messias, Profetisch is al een heel sterke label dat je heel voorzichtig moet benaderen. Ik zal dadelijk uitleggen waarom. Want Messias is natuurlijk nog een stap verder. Dat komt van het Hebreeuwse woord Messias, en dat is de gezalde die hier op aarde komt om de wereld te herstellen van het kwaad. Zover zou ik niet gaan. Maar het provetische is wel grappig. Misschien even ter info. Als je de teksten van de Bijbel analyseert vanuit een maatschappelijk en psychologisch standpunt, dan komen daar eigenlijk drie typen van archetypes naar voren. Je hebt het archetype van de koning. Dat zijn zij die een visie hebben en dat vertalen naar beleid. Je hebt het archetype van de priester. Die gaan dan de regels bewaken die nodig zijn om dat beleid te implementeren en dat we op de juiste weg blijven. En dan heb je de profeet die danst eigenlijk tussen de koning en de priesters. En die wordt wakker telkens wanneer die van afwijken van de originele morele basis van waar het vertrokken is. En eigenlijk hebben die alle drie in ons, die archetypes. Maar soms, als je te lang koning bent, dan ben je niet meer kritisch voor jezelf en heb je een profeet nodig. Profeeten, die kunnen soms zo ver van de realiteit afstaan, dat ze letterlijk in de woestijnstand te predigen. En priesters kunnen zo bezig zijn met de regels, dat ze vergeten zijn dat die regels eigenlijk maar een middel zijn om het beleid uit te voeren. En ik heb voor mezelf eens neergeschreven wat de eigenschappen van een profeetisch archetype zijn. Misschien voor de luisteraars ook interessant om te zien of ze zich daar zelf in herkennen. Ik herken mezelf daar wel. In deze fase van mijn leven herken ik me daar wel in. Profeten zijn woordvoerders van grootse idealen, durven volgens onconventionele methode handelen, gebruiken compromisloze taal en ondernemen gedurfde acties om hun boodschap over te brengen. De naam een Bossers alleen al laat niemand koud. Ik heb er heel veel discussie over. Dagen dus zowel de koning, in mijn geval dus de leiders en managers uit, maar ook de priesters. Managers hebben in een bedrijf ook een beetje een priesterfunctie. Maar ook de consultants en de coaches worden vaak erg bekeken. En in de reacties die ik soms krijg, zit er wel soms wel wel erg van. Maar ze zijn extreem toegewijd aan grootse idealen. En dat klopt in mijn geval ook. Ik vind dat wij in Europa ons competitief kunnen onderscheiden van de rest van de wereld door bedrijven te bouwen waar de gemiddelde medewerker gemotiveerder is om te komen werken dan in de rest van de wereld. En dat doe je door een specifieke bedrijfscultuur uit te bouwen. Het pad wordt regelmatig gekenwerkt door tegenspoed en opoffering. En dat moet ik ook wel erkennen. De voorbije jaren waren zeer pittig. Hoewel ze radicaal zijn in hun overtuigingen, zijn die overtuigingen niet geworteld in fanatisme. En dat klopt in mijn geval ook wel. Ik heb een radicale visie op waar we met Europese bedrijven naartoe moeten gaan. Maar ik ben zeer pragmatisch in de uitwerking daarvan. En ook vergevingsgezien dat dat stap voor stap zal zijn.
SPEAKER_00:Dankjewel, dat is al een hele foto. En dan hebben we het eigenlijk nog niet gehad over het boek.
SPEAKER_01:Dat is een goed broegje, anders.
SPEAKER_00:Ja, voilà, inderdaad. En voor de luisteraars die het boek nog niet gelezen hebben, kun je ons eens kort vertellen, waarover gaat dat nu eigenlijk, het goede doen werkt.
SPEAKER_01:Ja, het goede doen werkt. De Bijbel voor gewone mensen die buitengewone bedrijven bouwen, is eigenlijk het relaat van twee ontdekkingsreizen, die ik de voorbije vijftien jaar heb ondernomen. De eerste ontdekkingsreis is 15 jaar geleden gestart en is een ontdekkingsreis door de bedrijfswereld. En geïnspireerd door een missie om te bewijzen dat het goede doen de enige duurzame bedrijfsstrategie en cultuur is. En dat dat perfect samengaat, en zelfs, versterkt met financieel duurzaam succes. En dat heb ik gedaan door zelf bedrijven op te richten die het goede doen centraal zetten in hun bedrijfsmodel. Doordat we daar een unieke cultuur creëerden, werd ik daarop aangesprogen. En dat is dan verder geëvolueerd. En heb ik de eer gehad om bedrijven zoals Merel en Jaguar Land Rover en Espresso in heel West-Europa te proberen te helpen om hun cultuur te verbeteren. In die vijftien jaar ben ik ook letterlijk op wereldreis naar verschillende delen van de wereld gegaan om daarmee leidinggevenden en medewerkers en arbeiders te praten, die werken in bedrijven die bewijzen dat het goede doen en financieel duurzaam succes hand in hand gaan. Dus dat is één ontdekkingsreis. De tweede ontdekkingsreis is het jaar voordat corona is gestart, of het jaar van corona. En ben ik eigenlijk als ongelovige met eigenlijk initieel best veel weerstand, nu besef ik vanuit veel onwetendheid tegen georganiseerde religie. De teksten van de Bijbel beginnen bestuderen. Met ongelooflijk veel passie. Ik denk dat ik mag zeggen, ik heb echt ziek hard gestudeerd dat ik ben een soort hobby of amateur-theoloog geworden. En daarnaast ben ik met mijn vrouw ook door de wereld van de Bijbel gereisd. We hebben de Exodus gedaan van Jordanië en naar Israël. En daar met totaal andere types van mensen gebabeld, met rabijnen en priesters en immaams en gelovige mensen en niet-gelovige mensen. En dat heeft mij dan ook weer heel veel inzichten gegeven, in die mate dat de inzichten dat ik ontdekte in de bijbelse wereld heel erg overeen kwamen met de inzichten die ik deelde in de bedrijfswereld. Het boek brengt die twee werelden eigenlijk samen, en is een pleidooi dat er eigenlijk niets nieuws is onder de zon. Ja, de technologie evolueert als nooit te voren en de context verandert. Maar de ingrediënten om als mens een goed leven te hebben en als mensen in een gemeenschap harmonieus samen te werken, in de maatschappij of een gemeenschap als een bedrijf, die zijn eigenlijk nog altijd hetzelfde. Als ook de verleidingen die ons doen gedragen op een manier die de harmonie van de gemeenschap vergiftig. En dat beschrijf ik in het boek.
SPEAKER_00:En hoe ben je dan toegekomen om dit boek te schrijven?
SPEAKER_01:Ja, eigenlijk kan ik het zelf nog altijd niet gelezen, begrijp ik het zelf nog altijd niet helemaal. Ik heb net voor de Engelse vertaling het boek nog eens helemaal gelezen en soms niet vetten dat ik dat geschreven heb en blijf het ook super interessant vinden, dus dat is ook een goed teken. Maar ik had al een manuscript geschreven, ik denk 2018. over mijn visie op bedrijven. En in alle eerlijkheid, die klasding vond dat niet goed genoeg. Ik dacht, dat is al geschreven, die boek is al geschreven. Dus ik heb dat eigenlijk geparkeerd. En dan op 2019, het zat ook in de intro: een persoonlijk dieptepunt. Mijn vrouw en ik hebben kindjes proberen te maken. Na zes IVF-pogingen bleek dat dat niet ging lukken. En we hadden op voorhand beslist van oké, als dat niet lukt met zes IVF-pogingen, dan gaan we ons leven een andere richting ingeven. Dat was natuurlijk initieel verdrietig. Maar er heeft snel plaatsgemaakt voor veel nieuwe mooie dingen. En in die periode zijn we op rondreizen gegaan in Italië. En daar heb ik op een gegeven moment mijn vrouw gevraagd, toen we in een kerk zaten, en zich: Onze vader, hoe gaat dat eigenlijk opnieuw? Ik kende niks. Ik ben niet gedoopt. Ik kende niks. Mijn vrouw is wel altijd naar een katholieke school geweest. Dus ik vroeg het onze vader. En ze vertelt dat. En ik begin over die woorden na te denken. Ik begin ze te beseffen, dat is wel zo tijd. Dat zijn eigenlijk woorden die echt al duizenden jaren, door miljoenen mensen worden uitgesproken en over worden nagedacht. En ik had in de tien, 15, 20 jaar daarvoor heb ik heel veel persoonlijke ontwikkelingen gedaan, coaches, consultants, mentor. Ik heb dat altijd gehad, maar nooit eigenlijk vanuit de westerse traditie. Integendeel zo, als Chinese medicijn, geneeskunde en in India gaan mediteren, maar nooit vanuit de westerse traditie. En ik begon dat gedicht te zien, want onze vader is eigenlijk een gedicht. En ik begon daar zo allemaal dingen in te herkennen dat ik dacht van ah, dat komt daar eigenlijk ook in terug. Dus op een gegeven moment vertel ik tegen mijn vrouw mijn interpretatie van onze vader. En wat er toen gebeurde, heeft mij eigenlijk aangezet om dat verder te gaan verkennen. Want haar ogen begonnen te sprankelen, ik heb dat nu 18 jaar afgeradeld. En dat is de eerste keer dat iemand mij doe stilstaan bij wat dat zou kunnen betekenen. Dus dan ben ik die teksten beginnen van misschien moet ik de Bijbel gewoon eens beginnen te lezen. Dat heeft mij gegrepen als nooit tevoren. Maar nog had het niet met de intentie om een boek te schrijven. En dan kwam ik steeds meer inzichten tegen die ik herkende van wat ik probeerde te delen in de bedrijfswereld. En dan begon ik daarover te vertellen, over die link tussen die twee. En dan gebeurde er bij vrienden en mensen waar ik tegen vertelde, opnieuw iets dat ik nog nooit gezien had. Voorheen vertelde ik over mijn werk en dat zal wel. Maar nu mensen waren echt interesse. Je voelde dat gewoon, die waren echt mee. En dan zijn er spontaan mensen beginnen zeggen: je moet daar een boek over schrijven. En een van de eerste mensen was Birgit, die mij doorgaans dat traject van het schrijven van het boek ook begeleid heeft, de boekencoach, de boekenbouster. Dat is al de tweede persoon dat ik absoluut wil bedenken, zonder haar uit het boek er ook nooit geweest. Dank u, Birgit.
SPEAKER_00:Niek, je geeft ons mee dat de Bijbel voor jou heel belangrijk is als uitgangspunt voor in vergelijking met het bedrijfsleven. Maar toch zijn heel van die zaken universeel en ook terug te vinden in andere goede storytellingen, zoals sprookjes, opera, verhalen. De strijd tussen goed en kwaad, een held die allerlei worstelingen en obstakels moet overwinnen, gevoelens van jalousie, hoede, hoogmoed, verraad. Wat maakt nu voor jou die Bijbel uniek als inspiratiebron? Is het de vergeving, of net iets anders?
SPEAKER_01:De keuze voor de Bijbel is echt superbelangrijk. Ik wist dat destijds of niet, maar ik besef dat nu, dat is letterlijk het fundament van onze westerse cultuur. Vandaag besef ik ook dat je eigen onze bedrijfscultuur vandaag, met als een goede en minder goede kente niet een gronde kan begrijpen. Laat staan mensen daarin te adviseren zonder de roots van waar die cultuur vandaan komt te begrijpen. Om er een voorbeeld van te geven, er is een stevig debat rond begaande in de bedrijfswereld rond de voor- en nadelen van de piramidestructuur, de piramidegiërarchie. Er doen we overal alternatieven op, vlakkere structuren, zelfsturende structuren. Maar eigenlijk kan je dat debat niet in gronde begrijpen zonder te weten waar komt eigenlijk die beeldspraak van de piramide vandaan. Waarom structureren wij bedrijven in de vorm van een berg? Dat is een voorbeeld van een van de dingen die geworteld zitten in de teksten van de Bijbel. En daarnaast is de Bijbel eigenlijk het eerste internet. Luisteraars moeten maar eens op Google. Visual of hyperlink hyperlinks in de Bijbel intikken. Dan krijg je een foto die aanduidt hoe alle teksten in de Bijbel met elkaar gehyperlinkt zijn, zoals de websites vandaag de dag. Je kunt een link op je website zetten en je verwijst dan naar een andere website. En dus eigenlijk is dat het eerste internet waar inzichten van een periode over meer dan duizend jaar over wat het betekent om als menselijk wezen kwetsbaar, bewust, sterfelijk, op een klein stipje in een oneindig universum te overleven en een zinvol leven te leiden. Los van het religieuze aspect, los van hoe je in God gelooft of niet in God gelooft, is dat een verhaal over mensen die moeten het eerste verhaal, ook trouwens, het eerste boek dat ooit gedrukt is, waarin thema's zoals oorlog, succes, falen, leiding geven, corruptie, macht, geld aan bod komen. En dus alle andere verhalen die wij kennen, opera, sprookjes, films, was ook voor mij een ontdekking in al mijn favoriete films: Lord of the Rings, Star Wars, enzovoort. Die verhaallijnen daarin zijn eigenlijk allemaal afgeleiden van de verhalen in de Bijbel. Dus het is echt de OG. En daarom is het echt een specifieke keuze en zeer belangrijk.
SPEAKER_00:Voor wie het boek leest, is het meer dan duidelijk dat je die passie in die oude teksten hebt gevonden, dat je ze bent gaan uitspitten, zoals je daar net ook zegt. Je plaatst zelf in een historisch kader. Nu dat is geen klein werk, je hebt het zelf al aangegeven, ben je dan ook niet tegen je eigen limieten aangebodst, als niet-bijbelexpert.
SPEAKER_01:Zeker, ik heral nog eens echt ziek hard gestudeerd. Mijn vrouw die was soms bezorgd of ik nog wel boven zou komen. En dat enige dat ik de over kon babbelen, was hetgeen dat ik geleerd had. Maar hoe meer ik te weten kwam, hoe meer ik begon te beseffen hoe weinig ik weet en hoe weinig wij eigenlijk weten over de afkomst van bepaalde dingen waarop wij dan naar de maatschappij kijken, dat wij nog beseffen waar die vandaan komen om een voorbeeld te geven. Het feit dat wij een rechtssysteem hebben dat gebouwd is rond de overtuiging dat iemand een misdaad kan begaan, maar dat die persoon ook tot inkeer kan komen en dat die een tweede kens verdient. En je moet je stilstaan bij wat voor een waanzinnig idee dat dat is, in een wereld van 2, 3000 jaar geleden om daarmee af te komen. Dat is waanzin. En op dat idee is ons rechtssysteem vandaag gebouwd. Of bijvoorbeeld het feit dat wij een rotatiesysteem hebben voor politici, onder vier jaar dat we een nieuwe president of een nieuwe regering kiezen, is gebaseerd op de wetenschap, de ervaring dat als mensen te lang in de machtsrol blijven, dat ze zichzelf corrumperen. Hoe meer ik dat begon in te zien en te begrijpen, hoe meer ik besefte dat ik eigenlijk niets weet. Dus dat was ook een heel nedergmakend proces, het schrijven van het onderzoek en het schrijven van dat boek.
SPEAKER_00:Oké, in het boek geef je ook aan dat we de christelijke waarden zijn vergeten. Wat bedoel je daar precies mee? En hoe kunnen we die waarde als bedrijf terug opnieuw omarmen zonder ook echt religieus te worden?
SPEAKER_01:Ja, ik verwijs natuurlijk absoluut niet naar religieuze dogma's, maar naar de fundamentele principes die ingebit zijn nog altijd in onze cultuur. En waaran wij volgens mij heel veel van de welvaart hebben te denken waar we vandaag van mogen genieten. En dat zijn een vier vijftal superbelangrijke waarden. De eerste is bijvoorbeeld dat het besef dat wij als mensen eigenlijk een hoger, nobel doel nodig hebben om onszelf op af te stemmen, om ons gedrag in de realiteit op bij te sturen, en om een zinvolle weg voorwaarts in ons leven te zien. De auteurs van de Bijbelse teksten wisten dat, maar vandaag de dag is dat door heel veel psychologisch onderzoek bewezen dat wij dat nodig hebben. Het andere is het besef dat eigenlijk de lijm van het succes van onze samenleving, is dienstbaarheid voor anderen. Dat is niet alleen mooi, maar dat vereist ook discipline. Dat is een derde waarde, discipline en opoffering. En dat is misschien vandaag als we het hebben over de bedrijfswereld, het is heel lang gegaan over de rechten van het individu. Maar als ik zeg, we hebben die christelijke waarde terug nodig op de bedrijfs op de werkplek, dan wil dat ook zeggen, het besef dat je individuele plichten hebt, individuele opoffering te maken hebt om bij het collectief te horen en te mogen genieten van de vruchten van het collectief. En die discipline en opoffering kent, dat vergeten heel veel mensen. Het besef dat we allemaal zondig zijn, dat we allemaal fouten maken en dat we allemaal elkaar te vergeven hebben voor de fouten die we maken hebben, en vooral onszelf, denk dat we heel streng zijn, ik ben althans veel te streng voor mezelf. En tenslotte nederigheid. Nederigheid is het enige tegengif voor giftigheid in onze bedrijven op alle niveaus, van leiders tot arbeiders en alles daartussen. En als je die vijf principes toepast op de relatie tussen de werknemer en het bedrijf, dan krijg je eigenlijk een radicaal andere werkrelatie dan het transactionele arbeidscontract dat we vandaag kennen. En dus dat bedoel ik met een soort revival van die waarden.
SPEAKER_00:En ook om het over je eigen waarden te hebben, in het boek zeg je dat je ook al samenwerkingen met belangrijke klanten hebt stopgezet, omdat hun bedrijfswaarde en niet strookte met jou, best moedig en eigenzinnig, gaat het echt zo ver dan voor jou?
SPEAKER_01:Ja, en dat is eigenlijk een heel logische bedrijfsstrategie. Ik zal uitleggen waarom. Een bedrijf is een collectief van mensen dat samen waarde creëert voor een doelgroep. Dat vereist wel dat die doelgroep erkent en waardeert dat jij voor hen waarde creëert. Als er in je portfolio van klanten klanten zitten die u niet herkennen en niet waarderen, maar wel veel aandacht opvragen die je anders misschien aan klanten zou kunnen geven die dat wel waarderen, dan is dat eigenlijk een heel bewuste en logische keuze dat je afscheid neemt van die klanten. En in het boek beschrijf ik bijvoorbeeld Tady Kate, ongelooflijk mooie drukerij. De laatste tien jaar exponentieel gegroeid. En ik zou zeggen, de basiselementen van hun succes is dat in tegenstelling tot de meeste bedrijven in die wereld die vooral richten op operationele efficiëntie en de laagst mogelijke prijzen, heeft hij die keten voor gekozen om extreem klantgericht te zijn. Maar tegenover die extreme klantgerichtheid staat wel een prijs. En zij hebben dus afscheid genomen. Ik ga echt in de miljoenen euro's omzet van klanten dat die klantgerichtheid wel wilden, maar er niet voor wilden betalen. En die moeilijke keuze op korte termijn heeft op lange termijn ervoor gezorgd dat ze zijn beginnen floreren. Dus dat is geen pomenknuffelen, allemaal kombaar rond het vuur. Eigenlijk is dat een heel logische bedrijfsstrategie om met klanten samen te werken, die waarderen waarden waarderen wat je doet. Als ik misschien nog mag afronden, is ook geen nieuw inzicht. Het is een heel mooie parabel van Jezus in het Evangelie van Lucas over de zaaier, mag ik dat even zeggen, de dingen. Een zaaier ging zijn land op om te zaaien. Bij het zaaien viel een deel van het zaad op de weg. Het werd vertrapt, en de vogels uit de lucht aten het op. Een ander deel viel op rotzachtige grond. Het schot wel op, maar doordat het geen vocht had, droogde het uit. Weer een ander deel viel tussen de distels. En toen die opschoten, verstiekte ze het zaad. Maar een ander deel viel in goede aarde. Het schot op en leverde honderdvoudige vrucht. Het grapje is, ik werk heel veel samen met Paul van Ooyen, ook iemand dat ik wil bedenken, voormalig CEO van de ethiksgroep. En hij drukte mij altijd op het hart. En ik, we hebben fertile ground nodig, vruchtbare grond. En dat eigenlijk rechtstreeks terug te leiden naar een parabel van 2000 jaar geleden. Dat is toch bijzonder?
SPEAKER_00:Dat is mooi, zeker. Je hebt het ook over de survival of the fittest theorie, dat deze diep geworteld zit in de bedrijfswereld. Hoe kunnen bedrijven loskomen van die mindset en kiezen voor samenwerking in plaats van concurrentie?
SPEAKER_01:Om te beginnen kunnen bedrijven kunnen niet loskomen van die mindset. Het zijn de mensen in dat bedrijf die een persoonlijke keuze kunnen maken om andere waarden en principes te omarmen. Wat ze kunnen doen in de sfeer van hun eigen invloed, is vredestichten. Er zijn heel veel onderhuidse spanningen in een team recht staan en dat durven benoemen. En op een empathische manier met elkaar erover in gesprek gaan. Dat is een eerste ding dat je sowieso al kan doen. Een tweede is jezelf zijn. Ik heb zo'n filmpjes op LinkedIn lopen, wat ik aan mensen gevraagd heb wat betekent het goede doen op het werk. En wat er bijna altijd terugkomt, is uwzelf zijn. En door openlijk te delen waar je mee worstelt op het werk, Laten voelen aan uw collega's dat het kan. Dat is al twee. Misschien wat concreter of wat praktischer. Alle traditionele KPI's die erop gericht zijn om mensen te controleren, dus die niet gelinkt zijn aan ofwel de tevredenheid van de klant, aan de winstgevendheid van het bedrijf of aan het welzijn van medewerkers, die kun je elimineren. En als je zegt van ja, maar ik heb daar geen zingschap op, als je ze moet rapporteren, rapporteerden ze, maar je bepaalt wel in je eigen team over welke KPI's babbelen we wel en over welke babbelen we niet. Individuele bonussen. Stop daar gewoon mee. Dat is al decennia lang bewezen. Dat individuele bonussen, individualistisch gedrag, tegen teamgedrag in en eigenlijk schadelijk zijn voor een organisatie. Stop daar. Ik kan dat toch niet alleen beslissen om mij een bonus af te geven? Nee, ontvang je een bonus en deelt je in geld of op andere manieren met je collega's. Dus dat zijn een aantal kleine dingen die je in je eigen invloedsfeer zou kunnen doen.
SPEAKER_00:Er zijn ook veel lessen die je koppelt aan zingeving. Zie je een verschil tussen hoe de jongere generatie en de oudere generaties omgaan met die zingeving in de bedrijfswereld?
SPEAKER_01:Ja, en nee, eigenlijk. Want van twee kanten heel veel enthousiasme en heel veel weerstand. Dus algemeen nee, omdat onze diepere verlang is, onze roep die wij allemaal in ons voelen, de mensen met kinderen. Daar gebeurt dat op een natuurlijke manier. Die innerlijke roep om jezelf ten dienste te stellen van anderen. En jezelf op te offeren ten goede van anderen. Die zit in iedereen, net zoals de verleiding om de dingen te willen controleren zoals je het zelf wilt. En dat gaat over alle generaties heen. Dus in die zin nee. Anderzijds, ja. De oudere generatie heeft in bedrijven gewerkt op het hoogtepunt van het industriële bureaucratische model en kennen daar alle valkuilen van. Dus die zeggen ja, we hebben echt wel nood aan iets nieuws. Dat heeft de jongere generatie minder. Anderzijds, het komt om de transitie te maken, komt het heel vaak terug op opoffering, opoffering van verwezenlijkingen die je hebt. En dat is voor een oude generatie natuurlijk moeilijk. Ik zie veel mensen van de oude generatie die bepaalde welvaart hebben opgebouwd door heel hard te werken in een job die ze eigenlijk niet graag deden. Om daar nu tegen te gaan zeggen, die welvaart dat je individueel hebt opgebouwd, je moet daar een deeltje van afstaan om tot een nieuw model te komen. Verwijs bijvoorbeeld naar de pensioendiscussie. Dat ligt veel moeilijker dan als je 25 bent en eigenlijk nog niet veel hebt opgebouwd. Dus ja, aan de ene kant nee. Over alle generaties één, is het hetzelfde. Aan de andere kant zijn er in de twee generaties wel enthousiasme en is er weerstand.
SPEAKER_00:En ik stellen de podcast samen uit vragen die ook van onze lezers van het boek gekomen zijn. Dus deze vraag is er zo eentje. Een deel van die honger naar zingeving, link ik aan de zoekrang, die op het begin van je boek omschrijft, iets wat ik zelf heel goed herken. Vaak is het zoekend zijn en blijvend mooier en van groter belang dan het vinden, zeg je. Maar de keerzijde is ook een soort blijvende onrust, merk ik zelf. Hoe ga jij daarmee om met die blijvende onrust?
SPEAKER_01:Ten eerste door te beseffen dat die onrust normaal is en eigen is aan het bestaan van de mens op deze planeet, omdat wij de unieke gaven hebben om een betere versie van onszelf te zien dan dat we vandaag zijn. En dat zorgt er dus eigenlijk voor dat wij gaan ons leven op zoek zijn naar onszelf en dingen proberen om de kloof tussen wie we vandaag zijn en de versie die we in de toekomst zien, om die kloof te dichten. En bovendien heel veel van de dingen die we proberen, die mislukken, wat ons nog ons rustiger maakt. Dus daar begint het al. Die onrust is onderdeel van het bestaan. En ik ben eigenlijk ook geen fan van alle initiatieven of boodschappen die ons uitnodigen of die ons een soort schuldgevoel geven. Dat je dat het ultieme doel altijd peace of mind is. En dat onrust en stress dat het eigenlijk slecht is. Dat is gewoon een natuurlijk onderdeel van het leven hier op aarde. Ten tweede, hoe ga ik er nog mee om? Wel, om te beginnen probeer ik de versie van de persoon die ik wil zijn, te laten inspireren door goede intenties. Ik wil een persoon worden die nog meer het goede kan doen voor anderen. Dus heel mijn persona dat ik zou kunnen zijn, is van daaruit geïnspireerd. En alles wat ik dan onderneem, is in functie daarvan. Zodanig als er dingen mislukken, dan zijn het noodzakelijke mislukkingen om van te leren om gewoon nog een beter mens te worden. Natuurlijk, een gezonde geest in een gezond lichaam. Dus ik probeer heel veel te sporten en gezond te eten. Mediteren is eigenlijk niet iets voor mij. Dat werkt niet voor mij. Maar wat wel voor mij werkt, is reflecteren over. In een christelijke context zouden dat bieden noemen. Reflecteren en bieden is eigenlijk hetzelfde. Gewoon nadenken van oké, wat is de betere versie van mezelf? Wat heb ik nu vandaag allemaal gedaan? Waar ben ik daarmee in lijn geweest? En waar ben ik afgeweken van mijn eigen ideaal en wat kan ik daarvan leren? En misschien het allerbelangrijkste: ik zorg voor gezonde sociale relaties. Ik weet niet of de luisteraars dat beseffen. Maar als wij geen sociale relaties hebben, dan drijven wij onszelf gek met onze eigen gedachten. En het is door het uitspreken van uw ideeën en gedachten tegen andere mensen en dan die feedback te krijgen, die je eigenlijk telkens terug kalibreert op een, laten we zeggen, relatief psychisch gezonde toestand. En dat was bijvoorbeeld tijdens de corona een van de grote problemen met eenzaamheid, is dat je volledig vastgeraakt in je eigen overtuigingen zonder dat je dat feedbackmechanisme van anderen krijgt. Het onderhouden van gezonde, sociale relaties. Ik ben iemand die daar veel in investeert.
SPEAKER_00:Een andere vraag, hij is ook een thema dat regelmatig in de media komt, je spreekt in je boek Toxisch Gedrag en de impact ervan op organisaties. Wat is jouw advies voor leiders die zo'n cultuur willen ombuigen binnen organisatie?
SPEAKER_01:Ik heb advies, ongeacht de functie. Neem verantwoordelijkheid. Het gaat te vaak over de persoon die het toxische gedrag vertoont. En dan wordt er vergeten dat er wel een organisatie is die dat heeft gezien en daar niets heeft over gezegd of daarvan weggekeken. Wat heel begrijpelijk is, omdat dat heel moeilijk is om die confrontatie aan te gaan. Dus ik veroordeel niet dat dat moeilijk is en dat je het niet hebt gedaan, maar ik nodig wel uit om te erkennen dat je dan wel deels mee verantwoordelijk bent voor wat die situatie geworden is. Dus één. Neem verantwoordelijkheid en wees daarin extra kritisch voor jezelf. Ik heb bij mezelf vastgesteld dat ook aan het. Nee, ook ik. Dan klinkt het alsof zelf ik, dat wilde ik niet zeggen. Ik heb mezelf vastgesteld dat ik onder andere aan het koffiemachine. Soms ook giftige grapjes maak over andere mensen. En dat is daarvoor te lachen, maar al lachend zich de zotte waarheid wel. Dus als je dan niet de moed hebt om dat ook even met die persoon zelf te delen, draag je eigenlijk bij aan de toxiciteit van de organisatie. Ten derde, als je dan naar de bedrijven ziet die dat daarmee in de media komen, dan lijkt het, de CEO komt in op sprake, want dat was een toxische leider. Dus we gaan die even uitzetten. We zetten daar iemand nieuw en dan is het probleem opgelost. Maar wat hebben we vergeten is, heel veel van ons gedrag wordt bepaald door de context en het probleem van hoe wij vandaag onze bedrijven vormgeven. Met individuele bonussen, met de definitie van succes zijn de hoeveel mensen heb jij onder u? Als je mensen zegt van ik heb 50 mensen onder mij, dat is een statussymbool uitspraak. Ik heb honderd, ik heb duizend mensen. Wij hebt maar 50 mensen onder. Ik heb er honderd. Dus de definitie van succes is hoeveel mensen hebben onder u. En zo zijn er tal van voorbeelden aan kan geven die eigen zijn aan het systeem waarin wij werken, die ons constant verleiden eigenlijk tot antiharmonieus gedrag. Ik zal het zo definiëren. En wat kunnen daaraan doen, opnieuw, vredesdichter zijn, die dingen benoemen op een empathische manier. En ik geloof heel hard in de kracht van rituelen. En dat is ook iets dat je heb geleerd uit de Bijbelse teksten. Rituelen zijn een superbelangrijk element in het zorgen voor een gemeenschap op het juiste morele pad te houden. Misschien even toelichten. Vroeger werden er veel dieroffers gedaan. Wat was dat eigenlijk? De gemeenschap komt samen rond een moreel ideaal. Benchmarkt zijn eigen gedrag aan dat ideaal en confes. Hoe zie je dat in het Nederlands confes, op waar je ervan afgeweken heeft. Die afwijkingen worden neergelegd op het dier. En het dier wordt geofferd, wat een gruwelijke scène is. Maar dit is eigenlijk om direct visuele feedback en ervaring te geven dat het misgedrag van één persoon een negatieve impact heeft op het collectief, want een dier minder, minder eten, en was dus een gecreëerde een groepsimpact. Ik zeg nu niet dat we op onze werkplek drie dieren moeten gaan maken.
SPEAKER_00:Dat is niet.
SPEAKER_01:Maar waar we volgens mij absoluut gebrek aan hebben, dat is rituelen, dus vergaderingen die regelmatig terugkomen, waarin we als groep rond het morele ideaal, alle bedrijven hebben waarden maar ze komen bijna zelden ter sprake. Dat we rond die waarde met elkaar bespreken. Hoe ben ik daar nu in de voorbije weken in het uitvoeren van mijn job van afgeweken. En wat kan ik doen in de toekomst om er dichterbij te blijven? In onze vergaderingen gaat het altijd over wat we doen, maar zelden over hoe we dat met elkaar doen. Het installeren van rituelen vind ik daarin heel belangrijk. En dan totte: er is niets krachtiger om een cultuur die toxiteit niet aanvaart, te installeren dan de topperformance in het bedrijf, dus de topperformance, die structureel moreel wangedrag, dus gedrag dat ingaat tegen de waarden van het bedrijf vertonen, te ontslagen. En ook daar vind ik dat we met onze bedrijven een veel te zachte aanpak hanteren. Structureel misgedrag eruit. En dan geef je aan Gens de organisatie het teken dat het menis is met die waarden. En dat dat meer is dan een slogan op de muur.
SPEAKER_00:Je hebt hier wel heel wat zaken meegegeven, eigenlijk. Je rijdt al heel veel handvaten aan. Nu, hoe kunnen bedrijven toch ook klein beginnen met het implementeren van de principes uit jouw boek?
SPEAKER_01:Dat is het goede nieuws. Ik kan eigenlijk onmiddellijk bij het beluisteren van deze podcast. En dat is, het begint allemaal bij een persoonlijke keuze. Over de professional dat je graag wil zijn. En voor jezelf eens uitschrijven, wat voor professional jij wil uitstralen. Je hebt ook zo'n oefening dat je je eigen begrafenisreden schrijft. Wij wilden dat mensen over u vertellen. En dan de afweging maken, de klovingkaart brengen tussen de professional die je wil zijn en wie je vandaag bent, en dan via kleine stapjes daar naartoe werken. Wat is een fout die vaak gebeurt, zeker als we op bedrijfsniveau een transformatie willen aangaan, is dat er allerlei nieuwe dingen worden opgestart. We gaan een nieuwe functie in HR creëren rond een wellbeing officer of een employee experience officer. We gaan nieuwe motivatieprogramma's en opleidingen organiseren rond servant leadership, allemaal nieuwe dingen. Terwijl het eigenlijk veel meer gaat over het opkuisen en afschaffen van alle dingen die ertoe leiden, dat je het tegenovergestelde doet van wat dat ideaalbeeld eigenlijk van jou vraagt. En ten slotte, wat kan je nog doen. Je kan dan kleine experimentjes gaan opzetten. Maar wat heel belangrijk is, en dat is ook een veelgemaakte fout. En niet om te onderzoeken wat de beste manier is om de overtuiging te implementeren. Ik kan dat misschien kaderen met een voorbeeld. De voorbije tien jaar is er een heel agile golf geweest. En wat dat in de meeste bedrijven gebeurde, is dat ze ergens in een team aan de rand van het organisatiesysteem gingen experimenteren met agile principes. Die trouwens één voor één terugkomen in de teksten van de Bijbel. En dan gingen we zien, als het daar werkt, dan gaan we het uitbreiden. En dat heeft geresulteerd in de meeste bedrijven in een halfzwangere toestand, waar een deel van de organisatie agile werkt en een andere deel niet. En het executive committee zit aan te kijken en denkt. Ik kan hier geen beslissingen in nemen. Wij doen gewoon verder zoals we bezig zijn. En wat ik wil zeggen is, als je met die motivatie experimenten opstart, om te bewijzen dat de agile principes de juiste zijn om te volgen, dan gaat het nooit niet slagen. Het begint met de persoonlijke keuze. Dat zijn de juiste principes. En dan kan je experimenten opzetten om te bekijken wat de meest effectieve manier is om die principes te implementeren.
SPEAKER_00:Veel ondernemers zullen zeggen, ah ja, klinkt heel mooi, maar we moeten ook financieel overleven. Wat is die antwoord daarop, Nick?
SPEAKER_01:Ja, mooi, niet alleen mooi, ook bijzonder moeilijk. Het is veel gemakkelijker, en dat heb ik ook gedaan, om je in je bedrijf alleen maar te focussen op financieel overleven, zonder dat je nog iets moet rekening gaan houden op de manier waarop je dat met elkaar doet. Dus dat is eigenlijk de gemakkelijke weg. Puur financieel overleven. Ten tweede, een mens leeft niet alleen van brood eten. Wat wil ik daarmee zeggen? Uiteraard moet een bedrijf financieel duurzaam zijn. Een bedrijf moet een reden van bestaan hebben. Dat wil zeggen, een bedrijf moet in iets goeds zijn dat waarde creëert voor iemand die bereid is om ervoor te betalen. Dat is een basisvoorwaarde. Maar de manier waarop je dat doet, is volgens mij het minste even belangrijk. Want stel je voor dat je je bedrijf alleen op het maken van winst. Maar om daartoe te komen, je relaties en uw welzijn ondergraaft. Wat hebben ze op het einde van de riet dan gewonnen en wat hebben verloren? En bedrijven die alleen maar bezig zijn met het vergroten van hun rijkdom, niet alleen bedrijven, kijk gewoon naar de geschiedenis. Elke samenleving die alleen nog maar gericht was op het uitbreiden van hun grondgebied, op het verzamelen van goud, die verliezen op een gegeven moment hun ziel en die gaan dood. En dan tenslotte, we waren er voor de podcast ook al over bezig. Je hebt voorbije weken het voorbeeld van decathlon, waar die in opspraak komen, alsof niet correct, weet ik, daar doen we geen uitspraak over. Ze komen in opspraak omdat er een vermoeden is dat in een van hun onderaannemingen de mensenrechten worden geschonden. Stel dat dat bewezen wordt, zal een deel van de klanten van de kathlon zeggen. Ik koop niet meer bij de katlone. Want zij doen niet het goede met hun onderaannemers. Als je die een trend doortrekt en het ziet er nou uit dat die een trend zich zal doorzetten, dan in de toekomst er nog maar één bedrijf, type van bedrijf zijn, en dat is een bedrijf dat het goede doet. Of toch probeert te doen dan naar ze streven. Want alle bedrijven die dat dan niet doen, dat gaan bekend worden en klanten gaan gewoon zeggen. Sorry, dan kopen we niet meer bij jullie. Dus dat zou ik zeggen. En tenslotte dat ik alle begrip en empathie heb, dat je in situaties kunt zitten waar je alleen maar gericht bent op het financieel overleven. Ik heb daar zelf ook in gezeten. Maar dat zijn net de momenten die je uitnodigen om te beseffen dat het om veel meer draait dan alleen dat. En zijn op die momenten dat ik zelf daarmee heb meegemaakt dat ik echt gegroeid ben als mens en ondernemer.
SPEAKER_00:Is dat dan ook de impact die jij wil hebben? Wat hoop je dat de lezers van het boek anders gaan doen nadat ze het boek gelezen hebben?
SPEAKER_01:Ik hoop dat ze een persoonlijke keuze gaan maken, dat ze gaan nadenken over voor professional. Ongeacht op welk niveau, ongeacht in welk bedrijf ze werken. Je kunt perfect in het meest hiërarchische, winstgedreven, toxische bedrijf werken. En de eerste persoon zijn die de eerste stap zet om daar niet meer in mee te gaan. En dus ik hoop dat het hen daartoe over nadenken. En dat het hen ook hoop geeft dat dat eigenlijk het verhaal is van de mens sinds het begin der tijden.
SPEAKER_00:Dat brengt ons eigenlijk al bij de laatste vraag. Als je één zin zou mogen meegeven aan de ondernemers en bedrijfsleiders die luisteren, wat zou dat zijn als afsluiter?
SPEAKER_01:De zin van het leven is om je gaven te ontdekken, en het doel van het leven is om die weg te geven. Met andere woorden, de zin van het leven is op zoek te gaan naar dat ene ding, dat ene talent waar je het meeste mensen mee kan helpen, en als je dat dan gevonden hebt om dat talent zo veel mogelijk te gebruiken om andere mensen te helpen.
SPEAKER_00:En te inspireren.
SPEAKER_01:En te inspireren.
SPEAKER_00:Dankjewel, Nick, voor deze fijne, openhartige babbel. Hartelijk bedankt. Uiteraard wordt dat vervolgd in een babbel, in een personal gesprek en ontmoeting, onder andere met mensen die hier al gevallen zijn met Thijs van Dedicate, met Paul van Nooien.
SPEAKER_01:En An van den Einden van het Port en Encomabord. En ik wil ook van de gelegenheid gebruik maken om alle mensen die die vragen hebben opgestuurd, om die te bedanken. Dat is echt een ziege ervaring om mensen dat aan lezen en vragen stellen. Dus ik vind dat vind ik dat fantastisch. Dus dank u en ik hoop hen allemaal te zien op het event dat we samen gaan doen, dat is zeker de bedoeling: 29 april. Super, dankjewel.
SPEAKER_00:Ik ook.
